Belegging Fonds Uiver 2006
De boekwaarde van Fonds Uiver van circa € 134 mln. plus de opgelopen rente eind december 2017 van circa € 84 mln. komt uit op circa € 218 mln., terwijl de marktwaarde eind december 2017 circa € 255 mln. bedraagt. Dit houdt in dat bij eventuele verkoop op dit moment € 37 mln. boekwinst zal worden behaald. Daar staat tegenover dat de gemeente de jaarlijkse renteopbrengst van 4,35% niet meer zal ontvangen gedurende de komende 13 jaar van totaal € 45 mln. In 2017 zijn geen obligaties van het Fonds Uiver vervallen.

Belegging Meewind
Meewind is een fonds waarmee particulieren, overheden en bedrijven participeren in duurzame energieprojecten. De gemeente Den Haag heeft vanaf 2009 een participatie in subfonds Zeewind van € 9,7 mln., dat is een groot windmolenpark op het Belgische gedeelte van de Noordzee. De marktwaarde van Meewind bedroeg op 31 december 2017 € 14,7 mln.

Voorziening belegging Fonds Uiver 2006 en belegging Meewind
Het Fonds Uiver bestaat uit gekochte obligaties van banken met een zeer goede tot goede kredietwaardigheid. In de portefeuille kan een risico ontstaan, wanneer gedurende de looptijd de kredietwaardigheid van een van de banken waarin is belegd, onder druk komt te staan of neerwaarts wordt bijgesteld. Mogelijk ontstaat daardoor het risico van koersverlies bij verkoop. Dit risico wordt door de beheerder van deze portefeuille (ASR Vermogensbeheer) als klein beschouwd. Daarom is er geen voorziening getroffen.

Voor de belegging in het windmolenpark Meewind is een voorziening getroffen, conform de Basel II-norm, van € 0,8 mln.

Overige uitzettingen

Om een impuls te geven aan de Haagse woningmarkt heeft de gemeente Den Haag van 1 maart 2014 tot 1 maart 2015, startersleningen verstrekt. Na afloop van de looptijd van de leningen wordt het uitstaande bedrag terugontvangen.

2b      Korte liquiditeiten

Betalingsproces
Bij het verrichten van betalingen dienen uit veiligheidsoverwegingen twee digitale handtekeningen geplaatst te worden door verschillende functionarissen. Functiescheiding is niet alleen doorgevoerd bij het daadwerkelijk betalen van facturen. Ook in het proces dat hieraan voorafgaat, is functiescheiding op verschillende plaatsen doorgevoerd. Het beheer van leveranciersgegevens, het beheer van leveranciersbankrekeningen, het beheer van contracten, het aangaan van verplichtingen (budgethouder), en het aanmaken van betalingen worden door verschillende functionarissen uitgevoerd. Gemeente Den Haag heeft het betalingsverkeer verder beveiligd door betaalbestanden tussen de bank en de gemeente via een beveiligde bankomgeving uit te wisselen.

Liquiditeitspositie 2017
Het gehele jaar 2017 had de gemeente een toegestane liquiditeitstekort, variërend van circa € 113 mln. tot circa € 314 mln. Het gemiddelde liquiditeitstekort was € 215 mln. tegen een gemiddeld rentepercentage van 0,33 procent. Per 31 december 2017 was het liquiditeitstekort circa € 263 mln. Dit tekort is voornamelijk gefinancierd met zeven kortlopende leningen van in totaal € 261 mln. tegen een gemiddeld rentepercentage van minus 0,35%. In de begroting 2017 is uitgegaan dat gemiddeld € 190 mln. aan tijdelijke liquiditeitstekorten kortlopend zou worden opgenomen tegen gemiddeld 0,30%. Bij punt 2c van deze paragraaf wordt het renteresultaat toegelicht.

Schatkistbankieren
De gemeente is vanaf december 2013 gebonden aan de regels van het schatkistbankieren. Doordat de gemeente Den Haag in 2017 geen tijdelijke overtollige middelen had hoefde er geen gebruik gemaakt te worden van schatkistbankieren.

Renterisico financiering korte termijn

Het risico op kortlopende financiering (looptijd korter dan 1 jaar) wordt beperkt door de kasgeldlimiet (uit de Wet financiering decentrale overheden, Fido). De kasgeldlimiet geeft aan hoeveel de gemeente kortlopend mag lenen. De kasgeldlimiet is 8,5% van het begrotingstotaal en is voor 2017 € 199 mln. Een overschrijding van de kasgeldlimiet is twee kwartalen achter elkaar toegestaan. In onderstaande grafiek is de netto vlottende schuld aangegeven in relatie tot de kasgeldlimiet.

Door de zeer lage korte rente in 2017 is het liquiditeitstekort in 2017, met inachtneming van de kasgeldlimiet, zoveel mogelijk kort gefinancierd (rekening-courantkrediet en kasgeld). Hierdoor heeft de gemeente maximaal geprofiteerd van de lage (en zelfs negatieve) korte rente. In juli 2017 (storting augustus 2017) is een langlopende lening (1 jaar en 1 maand) van € 120 mln. aangetrokken voor de totale financiering.

2c Resultaat

Rente/beleggingsresultaat

Onderstaand een overzicht van de grootste resultaten op de rente en beleggingen:

In de begroting 2017 is ervan uitgegaan dat gemiddeld € 190 mln. kortlopend zou worden geleend tegen gemiddeld minus 0,3 procent. In werkelijkheid is gemiddeld € 215 mln. geleend tegen gemiddeld 0,33% rente. In 2017 heeft de gemeente nog tot 1 maart kortlopende leningen verstrekt aan de HTM.

Voor de opgenomen langlopende leningen heeft de gemeente in 2017 € 25,6 mln. betaald tegen een gemiddelde rente van 2,39 procent. Voor de uitgezette langlopende leningen aan derden heeft de gemeente in 2017 € 6,2 mln. ontvangen tegen een gemiddelde rente van 4,00 procent.
Uit Fonds Uiver 2006 (rentepercentage 4,35%) is € 8,3 mln. aan rente ontvangen en is aan beheerfee
€ 0,2 mln. betaald. Voor de belegging Meewind is € 0,5 mln. aan dividend ontvangen. De afsluitprovisie voor de destijds afgesloten derivaten, circa 0,01% rente, is verdisconteerd in de contractuele rendementen.

De gemeente heeft in 2017 € 24,2 mln. dividend ontvangen omdat de gemeente aandeelhouder is van een aantal vennootschappen. Voor een toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.